Werkmentaliteit zeevarende goede leerschool voor Rijk’s walbaan

Werkmentaliteit van zeevarende neemt Rijk mee naar walbaan

Rijk Jonkman heeft na drie jaar varen de zeevaart vaarwel gezegd. Een veranderende bedrijfscultuur en een vriendin zijn enkele van de redenen dat hij besloot een baan aan de wal te gaan zoeken.

“Ik heb voor de Holland Amerika Lijn gevaren”, vertelt Rijk. “Na COVID-19 merkte ik dat de manier van werken aan het veranderen was en de Amerikaanse bedrijfsvoering kreeg steeds meer de overhand. Afgelopen voorjaar heb ik het besluit genomen een baan aan de wal te gaan zoeken.”

Piloot of zeevarende

De periode als zeevarende, en de weg ernaartoe, heeft Rijk als heel waardevol beschouwd. Hij kende de wereld eigenlijk nauwelijks, en was zelfs bijna piloot geworden. “Ik zat in mijn laatste jaar van de HAVO, op dat moment had ik twee opties: piloot of zeevarende worden. Piloot omdat ik een grote interesse had in vliegtuigen, varen omdat een ver familielid machinist was geweest op een groot vrachtschip. En mijn vader was brandweerman, daarnaast zat hij in een speciaal team dat branden bluste op vrachtschepen. Hiervoor was hij af en toe van huis, dan kwam hij terug met mooie verhalen, dat heeft uiteindelijk mijn interesse gewekt.”

Dat zijn ogen niet goed genoeg waren om piloot te worden, maakte de keuze nog eens een stuk makkelijker. “Ik ging naar de Zeevaartschool in Amsterdam. Hier kwam ik best als groentje in, de meeste jongens hadden wel ouders die ook op zee hadden gevaren of in de visserij zaten. Maar ik viel gelukkig goed in de groep.”

In het tweede jaar ging Rijk voor het eerst stagelopen. Door de economische crisis was het destijds moeilijk een stage te vinden. “Mijn eerste stage heb ik hierdoor gelopen in het loodswezen. Dat was voor mijn HBO-studie eigenlijk niet voldoende, maar ik heb hier toch wel veel geleerd. Niet zozeer voor mijn studie, maar ik leerde wel hoe het was om op een schip te werken.”

Keuze voor stuurman of machinist uitgesteld

“Na mijn eerste stage moest ik kiezen welke richting ik op wilde: stuurman of machinist. Omdat ik nog geen ervaring met beide had, koos ik voor Maritiem Officier, dan doe je eigenlijk beide. De keuze wat ik wilde kon ik hierdoor nog even uitstellen. In het vierde jaar liep ik mijn tweede stage, toen kwam ik bij Holland Amerika Lijn terecht. Daar heb ik ook meer stagedagen gelopen omdat mijn eerste stage niet goed aansloot bij mijn studie. Ik kwam er tijdens deze stage ook achter dat ik me meer thuis voelde in de machinekamer dan op de brug. Dus hier ben ik mijn verdere studie op gaan richten.”

Na zijn afstuderen kon Rijk bij de Holland Amerika Lijn blijven varen als machinist. In die periode leerde hij zijn Colombiaanse vriendin kennen, zij zat ook aan boord van het cruiseschip als front officemedewerker. De relatie tussen de twee werd zo serieus, dat het stel besloot dat zij naar Nederland zou verhuizen.

“Holland Amerika Lijn was best flexibel qua werktijden, zo was het mogelijk geweest om ons op dezelfde schepen te plaatsen. Maar COVID-19 maakte dit in de praktijk minder makkelijk, we zouden op verschillende diensten ingedeeld worden waardoor we elkaar uiteindelijk misschien een maand per jaar zouden zien. Met ook de veranderende bedrijfscultuur besloten we beide te stoppen met varen.”

Tijd genomen voor keuze walbaan

Rijk nam tijdens zijn laatste verlof de tijd om op zoek te gaan naar een nieuwe baan. Hierdoor kwam hij in aanraking met Skick en vonden ze vrij snel een baan voor hem bij WIND Cable Services in Alkmaar. “Het is niet zomaar een kleine stap die je neemt van zeevarende naar een baan aan de wal. Ik heb hier daarom ook wel even de tijd voor genomen. Na mijn laatste dienst aan boord kon ik afgelopen zomer beginnen met mijn nieuwe baan.”

“Het is echt een wereld van verschil”, reageert hij op de vraag hoe zijn walbaan bevalt. “Als zeevarende leef je in twee werelden. Je hebt je leven aan boord, en je leven thuis. Als je dan volledig voor het leven thuis kiest, heb je in je hoofd dat je ook alle tijd hebt om alles en iedereen te zien. Dat dachten de mensen om mij heen ook. Maar in de praktijk ben je natuurlijk gewoon aan het werk en komt het toch neer op de weekenden.”

“Het bevalt me wel aan de wal, er zit meer structuur in je leven en je bent vaker thuis. Aan boord van een schip ben je 24 uur per dag inzetbaar en beschikbaar. In deze baan wordt dat soms ook wel van me verwacht, maar dan zit je wel gewoon thuis op de bank.”

Ook zijn vriendin vond een nieuwe baan, zij werkt nu in een hotel in Amsterdam. “Ze heeft een facilitaire opleiding gevolgd en is een echte horecatijger.”

Hoofdstuk afgesloten

De oud-zeevarende is nu project engineer bij WIND. “Dit houdt in dat ik ervoor moet zorgen dat een project wordt gerealiseerd. Dus dat de juiste personen op de juiste positie geplaatst worden met de juiste materialen. Het bevalt me heel goed, al is het wel echt totaal iets anders dan ik gewend ben. Aan boord ben je echt aan het sleutelen en wacht lopen, heel technisch. Nu ben ik ook nog wel technisch bezig, maar veel meer in een plannende functie.”

“De werkzaamheden staan haaks op wat ik deed. Maar het is een hele mooie uitdaging en er zijn genoeg doorgroeimogelijkheden binnen het bedrijf. Terug naar het zeevarende bestaan zie ik mezelf eigenlijk niet meer gaan, dat hoofdstuk heb ik wel afgesloten.”

Rijk is tevreden met zijn keus naar de wal te gaan, maar hij neemt de ervaring van het varen wel de rest van zijn leven mee. “Ik heb zoveel geleerd aan boord. Ik raad ook iedereen aan om na de opleiding ook echt wel te beginnen met varen. Je leert echt op je eigen benen staan en er zit ook wel een bepaalde werkmentaliteit achter.”